آفت كش ها را به صورتهاي متفاوت مي توان تیم بندي كرد به عنوان نمونه ممكن هست آنها را به سه طريق طبقه بندي نمود-

1-    برحسب آفت مورد حمله ( علف كش ، حلزون كش، ميكروب كش ، كنه كش ، قارچ كش ، جونده كش و حشره كش )

2-    بر حسب ساختمان شيميايي ( آفت كش ها ي كلره – فسفره – معدني و آلي )

3- برحسب نوع زيان يا صدمه اي كه وارد مي كند (سموم اعصاب – مخدر – سيستميك اعصاب )

انواع تماس با سم :

تماس به دو صورت انجام مي گيرد :

1-    تماس با آگاهي (با اطلاع )

2-    تماس ناخودآگاه ( بي اطلاع)

تماس با آگاهي خویش به دو نوع اتفاق مي افتد : 1- انسان دست به خودكشي بزند(انتحار) 2- قتل ( آدمكشي ) كه خویش ممكن هست از طريق هوا  –  غذا و يا آب آلوده به سم باشد-

تماس ناخودآگاه نيز به سه صورت انجام مي گيرد:

1 –    آب        2- هوا           3- غذا

كه اين سه مورد خویش به دو قسمت

1- شغلي و   2- غير شغلي تقسيم مي بشود –

كه خویش شامل :

1- بلند مدت            2- كوتاه مدت مي گردد-

« طبقه بندي حشره كش ها »

حشره كشها به دو طبقه كلي تقسيم مي شوند :

1- حشره كش هاي اوليه 2- حشره كش هاي تماسي مانده دار

در حشره كش هاي اوليه سه طبقه ملاحظه مي بشود :

1- سم گوارشي

2- روغن هاي قطران

3- سموم گياهي

سموم گوارشي :

مثل سبز پاريس زیرا گياه سوز نيست روي گياهان پاشيده مي بشود – آفت كه از گياه تغذيه مي كند سم را وارد لوله گوارش مي كند و موجب رسوب پروتوپلاسم مي بشود –

روغن هاي قطران :

كه اغلب تخم كش و لاروكش هستند نظر به اينكه گياه سوز هستند تنها بر روي درختان در حال خواب پاشيده مي شوند-

سموم گياهي :

نظير پيرتروم ( از گياه پيرترات) و سم دتنول از گياه در         و سم نيكوتين كه از تنباكو هست اين سموم روي اعصاب حشره و سيستم تنفسي حشره تاثير مي گذارد و لزوماً گوارشي نيستند يعني از طريق كوتيكول وارد شوند-

حشره كش هاي تماسي مانده دار :

حشره كش هاي نامبرده مثل سموم آلي كلره – فسفره و سموم كار با مات هستد-

سموم كلره :

مثل D-D-T – كلردان يا B-H-C – هپتاكلر – آلدرين و ديلدرين- اين سموم لازم نيست كه روي حشره پاشيده شوند زیرا حشره حركت دارد در اثر اين حركت با سموم تماس پيدا مي كنند – اين سموم به طور اموليسيون ( پورد در حال تعليق) مصرف مي شوند-

تاثير اين سموم در دستگاه آنزيم سيتوكرم اكسيد از حشره اثر مي كند –

سموم آلي فسفره :

از اين سموم ميتوان پاراتيون – مالاتيون – ديازنيون و سردارا نام برد- اين سموم از سموم كلره سميت بيشتري دارند اما ماندگاري آنها چند روز بيشتر نيست در صورتيكه ماندگاري سموم كلره ممكن هست به اندازه طول عمر انسان باشد-

تاثير سموم فسفره بر آنزيم كولين استر از هست ، بعضي از سموم آلي فسفره از طريق ريشه گياه جذب شده و وارد گياه مي بشود بطوريكه بعضي از اندامهاي گياه كه در موقع سمپاشي وجود نداشته اند نيز محتوي اين سم خواهند بود و چنانچه پشه ها از شيره گياه استفاده كنند نابود مي شوند به اين سموم ، سموم سيستميك (تاثير روي سلسله اعصاب ) گفته مي بشود – اين سموم ، سموم گوارشي هستند

سموم كاربامات دار:

كار بامات ها از نظر سميت و ماندگاري بين حشره كشهاي فسفره و كلره قراردارند

سموم آلي كلره

اين سموم براي مصارف زير بكار ميرود-

كنه كش – حشره كش – حلزون كش – كرم كش و زالو كش و جونده كش

عوارض مسموميت اين سموم دخالت در انتقال تكانه هاي عصبي از انتهاي اعصاب هست بطوريكه سيستم مركزي و اعصاب فلج ميشود اين سموم در    اعمال آنزيم هاي اكسيد كننده مواد و سنتزپروتئين ها و ليپيدها دخالت ميكند- و در آنزيم هاي كبد تغييراتي را بوجود مي آورد- سميت اين سموم تابع درجه كلريناسيون آنهاست- يعني هر چه تعداد كلر داخل آنها بيشتر باشد سميت آنها بيشتر هست – اين سموم در چربي بدن انسان و حيوان براي مدت طولاني ذخيره مي بشود –

متوكسي كلر كه يك سم كلره هست اثراتي شبيه به استراديول دارد (استراديول هورموني مربوط به خانم ها هست كه در موقع تست حاملگي اندازه گيري مي بشود ) و ممكن هست سبب افزايش باروري گردد بسياري از سموم كلره مخلوطي ازچندين تركيب هستند-

نور انرژي واكنش را تامين مي كند و اين واكنشها در مقابل نور انجام مي گيرند مثلاً نفت را اگر داخل شيشه مدت زيادي در مقابل نور قرار دهيم رنگ آن قير مانند مي بشود )

سم كلردان

مايع زرد رنگ غير فرار و آتش گير هست – كه فرمول بسته آن C10 H6cl8 و ماده اي هست زيان آور و سرطان زا-

-كلردان طيف وسيعي از حشره كشهاي تیم هيدروكربورهاي چند حلقوي را تشكيل مي دهد كه به سيكلودي اين معروفند.

طي سي سال قدیم مصرف وسيعي داشته اند. و بعنوان حشره كشهاي درخانه و باغچه ها و كنترل آفت در هنگام برداشت محصول غلات  ومصرف دو گانه دارد-

همچنين براي كنترل موريانه استفاده مي شوند-. اما بنایراین از ايجاد محدوديت در توليد و مصرف بطور استفاده مي كنند. و از سال 1980 به بعد در كشاورزي بعنوان حشره كش مصرف دارد-

گروهاي پر خطر كودكان يا اطفال هستند كه در نتيجه كاهش شيرمادرانشان در خطر هستند-..

ماهيگيران و خانواده هاي آنها زیرا از ماهي و ميگو استفاده مي كنند بخصوص ماهيهاي آب شيرين و همچنين كسانيكه در جهت باد به هنگام سمپاشي قرار دارند، .و يا اشخاصي كه از منازل سماپشي شده استفاده مي كنند نيز در معرض خطر هستند-.

حدود تماس مجاز : مقدار مجاز در هوا نيم ميلي گرم بر متر مكعب m3/mg 5/0 و مقدار STEL 2mg/m3) اعلام شده هست -.

STEL (مدت زمان كوتاه در تماس با آلودگي با سم).

غلظت مجاز در آب : براي حفاظت آبزيان آبهاي شيرين 0043/0ميكروگرم در ليتر براي 24 ساعت هست .ولي در هيچ زماني نبايد مقدار از 4/2 ميكروگرم در ليتر بيشتر باشد-.

–    براي آبهاي شور 0040/0 ميكروگرم در ليتر كه در طول 24 ساعت نبايد از 09/0 ميكروگرم بيشتر باشد- .براي آب آشاميدني انسان ترجيحاً بايد صفر باشد.

راههاي ورود سم به بدن:

استنشاق ، تماس پوستي ، بلعيدن و تماس چشم مي باشد-

عوارضي كه سم در بدن ايجاد مي كند –

تيرگي ديد – پريشاني – بيقراري – سرفه زدن – درد شكم – حالت تهوع – استفراغ – اسهال – عصبي شدن ، زود رنجي – رعشه و تشنج و بندآمدن ادرار هست –

نقاطي از بدن كه مورد حمله قرار مي گيرد سيستم اعصاب مركزي – چشمها- ريه -كبد – پوست و كليه هست –

كمكهاي اوليه:

اگر سم به چشم وارد بشود بايد بلافاصله با آب فراوان چشم را شستشو دارد- اگر با پوست تماس پيدا كرد با آب و صابون پوست را بشوئيم – اگر شخص مقدار زيادي از سم را استنشاق كرد بايد به هواي آزاد منتقل و تنفس مصنوعي را در مورد وي اعمال كنيم-

چنانچه اين ماده شيميايي بلعيده بشود بايد به مريض آب فراوان بدهيم تا اور را وادار به استفراغ كنيم-

سموم آلي فسفره

اين سموم در مورد ها زير مصرف دارند-

كنه – قارچ – علف- حشره – كرم و جونده كش

آنزيم هاي «استيل كولين استراز» (استراز آنزيمي هست كه استيل كولين را به شكل استر در مي آورد.)بوسيله فسفر يلاسيون غير فعال مي شوند .و دلیل تجمع استيل كولين در انتهاهاي اعصاب مي شوند. در اتصالات ماهيچه ها و استخوان بندي و همچنين در غدد غير ارادي كه نتيجه آن ايجاد حالاتي شبيه به مسموميت ناشي از موسكارين و نيكوتين هست نمايان  مي بشود -. عمل سيستم اعصاب مركزي فلج شده ، ب.سياري از اين سموم در كبد از فرم گوگرد دار تبديل به فرم اكسيژن دار فوق العاده سمي مي شوند .ولي هر دو (گوگرد دار و اكسيژن دار) هيدروليز مي شوند-. و با عمل هيدروليز غير فعال  شده و محصولات هيدروليز نيز بسهولت منتشر و دفع مي شوند-.

سموم فسفره

سموم فسفره به ملايمت آنزيم هاي اكسيداز را تحريك مي كند. اين سموم خاصيت جهش ژنتيكي و نيز ناقص الخلقه سازي دارد- كه نتيجه عمل آلكيلاسيون هست كه در بدن انجام مي بشود .

خاصيت هم افزايي دارد يعني اگر سمي سميت آن به اندازه A و سم B هم سميت B داشته باشد سميت دوتاي آنها از A+B به مراتب بيشتر هست.

حلالهاي آلي كه براي سموم بكار مي روند خودشان به تنهايي دلیل كند شدن .تنفس مي شوند بعضي از سموم مثل مالاتيون كه در انبار قرارمي گيرد دلیل ايجاد تركيباتي مي بشود كه به مراتب از خودشان سمي تر هست -.

مالاتيون

مايع بي رنگ متمايل به كهربايي كه  در 3 درجه سانتيگراد منجمد مي بشود

فرمول بسته آن C10H19O4Ps2 مي باشد

مالايتون بصورت مايع تجارتي با خصوص 6/99% به بازار عرضه مي بشود و فرمولاسيون بصورت پودرهاي قابل تعليق با 25% و 50% خلوص نيز وجود دارد- امولسيون شونده هاي غليظ پودرها و آئروسل هانيز وجود دارد-

آفات ميوه ها و سبزيجات و گياهان زينتي

در كنترل آفات ميوه ها و سبزيجات و گياهان زينتي بكار مي رود و بر عليه مگس و پشه و همچنين بدن دامها و چهارپايان مصرف دارد و سازمان NIOSH(سازمان ملي بهداشت و ايمني) تخمين زده هست كه 75 هزار نفر كارگر دراثناي توليدو مصرف و فرمولاسيون با اين ماده سرو كار داشته و در تماس هستند.

حدود تماس مجاز :‌

در صورتيكه تماس پوستي بكلي وجود نداشته باشد 15mg/m3 اعلام شده هست ولي سازمان ACGIH كنفرانس بين المللي بهداشت امريكا اعلام كرده ، زیرا تماس پوستي وجود خواهد داشت حد مجاز 10mg/m3 مي باشد-

حد مجاز در آب:‌آژانس حفاظت محيط آمريكا  ((EPA1/0mg/l  را براي آب در نظر گرفته هست –

همچنين EPA اعلام كرده هست مقدار دريافت روزانه (ADI)  02/0 kg/Day /gµ نبايد بيشتر باشد-(ADI=Accept Daily Intak)

راههاي ورود سم: تنفس – پوست – چشم و بلعيدن

عوارض ناشي از مسموميت :‌

افزايش ترشحات برنش–بزاق بيش از حد ،

تهوع – استفراغ – تنگ شدن مردمك چشم – ضعف عضلاني -انقباضات خودبخود سيستم تنفسي – سيستم عصبي خون – دستگاه گوارشي و تاثير بر سيستم قلبي و عروقي مي باشد-

كمكهاي اوليه :

تقريباً شبيه به سم كلردان هست –

چشم با آب فراوان شسته بشود –

تماس پوست: بايستي گرد و غبار روي پوست پاك بشود و با آب و صابون فوراً شسته بشود –

استنشاق فوري تنفس مصنوعي

بلعيدن آب زياد خورانده بشود و  وادار به استفراغ بشود –

كاربامات ها

سموم كاربامات نيز با آنزيم استراز تركيب مي شوند ولي واكنش برگشت پذير هست و همان علائم موسكارينيك و نيكوتنيك نيز وجود دارد- كمپلكس آنزيم – كارباميل به سهولت تفكيك مي بشود  و دوام و اثرات مسموميت را كاهش ميدهد-

كارباماتها بوسيله كبد متابوليزه مي بشود – بعضي از كارباماتها متابوليت هايي به وجود مي آورند كه مي بشود آنها را 48 ساعت بنایراین از تماس در ادرار اندازه گيري كرد- كارباماتها بصورت خيلي آرام در اعمال آنزيم هاي اكسيد كننده دخالت مي كنند(اكسيدازها)

كارباماتها همچنين بسياري از آنزيم هاي ديگر را نيز تغيير ميدهند فعاليت كولين استراز بعد از چند ساعت زیادتر اوقات برگشت مي كند-

روش هاي استفاده از سموم

بيشتر مسائلي از قبيل تعيين متد استفاده از سم – زمان استفاده – مقدار مورد استعمال خاصيت فيزيكي سم و ماشين آلات سم پاش – بعهده زيست شناس هست –

مضافاً اينكه بايد به وظيفه فرمولاتور نيز توجه نمايد-

فرمولاتور شخصي هست كه بايستي مواد افزاينده و نظير اموسيون كننده ها – مرطوب كنده ها پراکندن كننده ها را با ماده فعال سم مخلوط ميكند تا اينكه سم براي هدف مورد نظر مناسب باشد-

زيست شناس و فرمولاتور هر دو بايد به سازگاري فيزيكي شيميايي و بيولوژيكي موارديكه در تانك سم پاش  ريخته ميشود واقف باشند-

روش هاي موضعي و گسترده:‌

بيشتر سموم بصورت موضعي بكار مي روند مثلاً براي كشتن قارج روي دانه ها (غلات) فرمولاسيون مايعي و پنومولاسيون جامد و پودري بكار برده مي بشود و سطوح خارجي غلات با قارج كش پوشيده مي بشود –

سم جونده كش

سم جونده كش را در محلهاي پررفت و آمد جونده بصورت طعمه و دور از دسترس حيوانات خانگي بكار مي برند يا براي كنترل مگس خانگي با آلوده كردن جلب كنندگان حشره به حشره كش آنرا كنترل مي كنيم- مواردي از قبيل سيستم – پارچه – تيرهاي سقف و همچنين تيرهاي تلگراف با غوطه ور سازي در محل كارخانه حفاظت مي شوند- كنترل دولت بر مصرف آفت كش بطور گسترده به منظور جلوگيري از اثرات جانبي ناخواسته سبب افزايش كار در موضع سموم شده با اينهمه آفت كشها بطريق گسترده نيز در سمپاشي محصولات كشاورزي درحال رشد و با توليدات خرمني و انباري و همچنين     ساخته شده بوسيله      با اسپري سمپاشي مي شوند-

  آفت كش ها

در فرمولاسيون آفت كش ها زیادتر اوقات از موادي بنام حامل خنثي استفاده مي بشود كه براي منظورهاي اسپري بايستي نظر به ارزان بودن و قابل دسترسي بوده اين ماده خنثي همواره و بطور ثابت آب هست اما در موارديكه منظور گردپاشي باشد حامل خنثي زیادتر اوقات تركيبات معدني زمين هست كه بستگي به محل مورد استفاده متغير هست زيرا هزينه حمل و نقل ايجاب ميكند كه حامل خنثي در محل تعيين بشود –

پودر پاشي با اسپري بوسيله دستگاههاي اير بالاست با هواپيما بصورت قطرات و يا ذرات بسيار مناسب توليد مي شوند براي محلهاي وسيع مفيد هستند و در سمپاشي هاي موضعي بدليل خسارت زدن به محصولات انتخابي مجاور بكار نميروند و يا زيانبارند-

انواع سموم کشاورزی و استفاده آنها :

آفت کش (سموم کشاورزی نیز در این دسته قرار می گیرند) به هرگونه مخلوط و یا ماده ای که با هدف جلوگیری ، نابود شود ن ، دفع و یا کاهش هر گونه آفت به کار می رود ، اطلاق می بشود – آفت را میتوانبه عنوان هرگونه ارگانیسمی که دلیل به وجود آمدن بیماری می گردد تعریف شود  – این ترکیبات در کشاورزی ، دامپزشکی ، مصارف خانگی و سازمانی استفاده دارند –

علی رغم مخالفت هایی که در خصوص استفاده از آفت کش ها (بر پایه استناد به مضرات این ترکیبات جهت محیط زیست و سلامتی انسان) صورت می گیرد ، اما همچنان استفاده از انواع سموم کشاورزی در کل جهان به عنوان موثرترین روش جهت کنترل آفات شناخته می بشود – امروزه پیشرفت های خوبی در خصوص تولید و استفاده از سموم غیر شیمیایی صورت گرفته هست اما روش زیادی در پیش هست تا این ترکیبات بتوانند جای سموم کشاورزی فعلی را بگیرند – از همین رو باید کشاورزان و پرورش دهندگان اطلاعات کاملی در خصوص نوع ، دوز مورد نیاز و خطرات احتمالی سم هایی که استفاده می کنند داشته باشند –

• سموم کشاورزی چه موادی هستند؟

o             فرمولاسیون

o             غلظت

• انواع سموم کشاورزی

o             لیست سموم کشاورزی بر اساس هدف استفاده

o             انواع سموم کشاورزی بر اساس چگونگی و زمان مصرف

o             دسته بندی شیمیایی

• سمیت آفت کش ها
• نحوه استفاده
• نحوه اثرگذاری سموم بر روی حیوانات و گیاهان:

o             حشره کش ها

o             علف کش ها

سموم کشاورزی چه موادی هستند؟

سموم کشاورزی ( به انگلیسی Agriculture pesticides) مواد شیمیایی هستند که توسط کشاورزان جهت جلوگیری از اثرگذاری آفات بر روی رشد و بهره وری محصولات کشاورزی استفاده می شوند – آفت کش ها شامل 3 دسته اصلی علف کش ها ، قارچ کش ها و حشره کش ها می شوند – این مواد در دسته ترکیبات مضر جهت سلامتی انسان و سایر موجودات دسته بندی می شوند و استفاده از آنها باید بر اساس مقررات و دستورالعمل های مناسب صورت بگیرد –

فرمولاسیون

این ترکیبات در فرم های مختلفی به طور مایع ، ژل ، پودر ، قرص و … تولید و به دست مصرف کنندگان می رسند –

غلظت

سموم عموما مخلوطی از ترکیبات فعال ( موادی که بر روی آفت اثر می گذارند) و غیر فعال (حلال ، پرکن ها و … ) هستند – غلظت عوامل فعال می تواند از 2 تا 80 درصد تغییر کند – سمیت آفت کش ها تحت عواملی همچون شکل فیزیکی ، غلظت ، نوع مواد فعال ، حلال و … هست ، از این رو در هنگام تهیه و استفاده باید تمامی این مورد ها را در نظر گرفت – به عنوان نمونه مقدار جذب سموم فرار و آنهایی که به طور پودر ریز هستند ، زیاد زیادتر از ترکیبات جامد و دارای دانسیته بالاست – آفت کش های خانگی زیادتر اوقات دارای غلظت پایین تر از 2% هستند و این دوز عموما نمی تواند خطر خاصی را جهت انسان به وجود بیاورد – اما مسمویت هایی که ناشی از بلع و یا استنشاق آنها اتفاق می افتد می تواند ناشی از حلال موجود ( نفت سپید یا پارافین ) باشد-

انواع سموم کشاورزی

همانگونه که گفته شد انواع سموم کشاورزی را میتواندر سه دسته اصلی علف کش ها ، حشره کش ها و قارچ کش ها دسته بندی شود  ، این سه دسته حدود 90 درصد از کل آفت های مورد استفاده در کشاورزی را شامل می شوند وتنها 10 درصد بقیه نیز به سموم جوندگان ، باکتری ها ، لاروها و … تعلق دارد – از این میان علف کش ها بیشترین استفاده و استفاده را دارند ، از همین رو زیادتر در آبهای سطحی و محیط زندگی انسان یافت می شوند –

لیست سموم کشاورزی بر اساس هدف استفاده

بیشتر سموم اشاره شده در کشاورزی به منظور یکی از اهداف زیر مورد استفاده قرار می گیرند :

• محافظت از گیاهان و یا محصولات گیاهی در برابر ارگانیسم های مضر
• اثرگذاری بر روی چرخه زندگی گیاه
• نگهداری محصولات گیاهی
• نابود شود ن کامل و یا جزئی گیاهان هرز
• جلوگیری از رشد گیاهان هرز

انواع سموم

انواع سموم کشاورزی بر اساس چگونگی و زمان مصرف

سموم یا آفت کش های کشاورزی  نیز بر اساس نحوه و زمان مصرف نیز دسته بندی می شوند :

1- تماس مستقیم با آفت (معمولا بر روی سطح خارجی گیاه زندگی می کنند) : نکته مهم در این متد درمان تمامی اجزای گیاه هست –

3- عملکرد سیستمی : آفت کش توسط گیاه جذب شده و تنها مدتی عمل می کمند که قسمتی از گیاه توسط آفت مصرف بشود –

5- در برگیرنده طیف وسیعی از آفات : این نوع آفت کش ها بر وری طیف گسترده ای از آفات اثر می گذارند و حالت انتخابی ندارند و می توانند به قسمت های مفید نیز آسیب بزنند-

7-   آفت کش های انتخابی : تنها به قسمت های خاصی آسیب می زنند (مانند علف های هرز)

سموم را  نیز میتوانبر اساس ماهیت شیمیایی آنها دسته بندی شود :

ارگانو کلرین ها ( به دلیل سمیت بالا از بازار حذف شده اند) ، ارگانوفسفات ها ، کاربامات ها و پیرتروئیدها – علف کش های شیمایی زیادتر اوقات از خانواده های آفت کش های فنوکسی ، آفت کش های بنزوئیک اسید ، تریازین ها و اوره هستند –

ترکیبات فعال موجود در سموم کشاورزی زیادتر اوقات با مواد دیگری به منظور افزایش کارایی ، حمل و نقل و نگهداری آسانتر ، مانند حلال ها ، رسهای معدنی ، مواد مرطوب کننده و سایر ترکیبات کمکی مخلوط می شوند –

سمیت آفت کش ها

سازمان بهداشت جهانی (WHO) آفت کش ها را بر اساس مقدار سمیت و خطری که جهت سلامتی دارند دسته بندی شود ه و جهت هر کدام از این دسته ها نمادی تعیین شود ه ایت که در جدول زیر میتوانمشاهده شود  – دوز مورد نیاز جهت کشتن 50% نیز در جدول جهت موش نشان داده شده هست –

نحوه استفاده

اطلاع از شیوه مناسب جهت بهره گیری از سموم ، خصوصا سموم کشاورزی زیاد مهم و حیاتی هست – به عنوان نمونه جهت مقابله با حشرات بالدار که پرواز می کنند ، استفاده از اسپری و یا مه مناسب هست ، در حالی که جهت حشرات خزنده استفاده از فرم های پودری و گرانوله که بر روی سطح و پوست اثر می گذارند بهتر هست –

نحوه اثرگذاری سموم بر روی حیوانات و گیاهان:

حشره کش ها

حشره کش ها می توانند به 3 متد وارد بدن جانوران شوند که عبارتند از :

پوست : حشره با قطرات مایع ، گرانول ، پودر و یا گچ تماس پیدا شود ه و سم از این روش وارد بدنش می گردد –

دهان : در این متد سم توسط حشره خورده می بشود و از روش دهان وارد بدنش می بشود – به این نوع سموم ، سم های بلعیدنی گفته می بشود –

دستگاه تنفسی : سموم از روش تنفس به بدن حشره روش پیدا می کنند ، به این نوع سموم استنشاقی گفته می بشود – باید توجه داشت که بسیاری از حشرات از طریق منافذی که در شکم و اطراف آن دارند تنفس می کنند –

علف کش ها

علف کش ها به منظور از بین بردن گیاهان هرز و مضر استفاده می شوند – این سموم کشاورزی به 2 صورت گیاهان را از بین می برند : 1- نقاطی از گیاه که با سم تماس پیدا کنند از بین می روند 2- سم از طریق برگ ، ساقه و ریشه جذب گیاه می بشود –